دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور :
شورای فرهنگ عمومی قرارگاه راهبری فرهنگی کشور است/ زنجان ظرفیت الگوی حکمرانی فرهنگی کشور را دارد
قادر آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در یکصد و بیست و ششمین جلسه شورای فرهنگ عمومی با اشاره به رویکردهای مختلف نسبت به شورای فرهنگ عمومی اظهار داشت: می‌توان به شورای فرهنگ عمومی چند نوع نگاه داشت؛ نگاهی که شورا را صرفاً محلی برای گفت‌وگو و هم‌نشینی می‌داند، نگاهی که آن را ابزاری برای برگزاری رویدادها و مراسم فرهنگی می‌بیند، و نگاهی که شورا را نهادی راهبردی برای حل مسائل کلان فرهنگی کشور قلمداد می‌کند. میزان اثرگذاری شورا دقیقاً به نوع نگاه ما بستگی دارد.
وی با بیان اینکه شوراهای فرهنگ عمومی باید فراتر از فضای تشریفاتی عمل کنند، افزود: اگر نگاه ما به شورا نگاه کارکردی و راهبردی باشد، می‌توان از آن به عنوان اتاق فکر و مرکز هم‌افزایی فرهنگی استان‌ها بهره گرفت. اما اگر در همان سطح جلسات اداری باقی بمانیم، خروجی ملموسی برای جامعه نخواهیم داشت.
جایگاه فرهنگ عمومی از منظر رهبر انقلاب
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در ادامه با استناد به فرمایشات مقام معظم رهبری، جایگاه فرهنگ عمومی را مهم‌ترین بُعد در مدیریت اجتماعی دانست و گفت: رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند اصلاح فرهنگ عمومی از همه کارها مهم‌تر است، زیرا محور سایر فعالیت‌هاست. فیلم، کتاب و هر فعالیت فرهنگی باید در خدمت ارتقای فرهنگ عمومی باشد. ایشان حتی تأکید کرده‌اند که دغدغه فرهنگ تا آنجا جدی است که خوابشان را آشفته می‌کند؛ این نشان‌دهنده عمق اهمیت فرهنگ عمومی در نظام اسلامی است.
آشنا خاطرنشان کرد: وقتی می‌گوییم مسئولیت فرهنگی داریم، یعنی وظیفه شرعی و قانونی ماست که برای ارتقای فرهنگ عمومی کشور برنامه‌ریزی کنیم. این مسئولیت بر دوش همه مدیران، نهادها و شوراهای استانی است.
لزوم تقویت ساختار و آیین‌نامه شوراهای استانی
وی با اشاره به ضرورت اجرای دقیق آیین‌نامه جدید شورای فرهنگ عمومی کشور توضیح داد: متأسفانه در برخی استان‌ها آیین‌نامه شورا به‌درستی مطالعه و اجرا نشده است. این آیین‌نامه که با امضای معاون اول رئیس‌جمهور در دولت شهید رئیسی تصویب شد، بسیاری از چالش‌های موجود را برطرف می‌کند. بر اساس قانون، استانداران باید پنج نیروی متخصص را به دبیرخانه شورا اختصاص دهند تا امور کارشناسی، دستور جلسات و پیگیری مصوبات به‌صورت حرفه‌ای انجام گیرد.
آشنا افزود: اگر دبیرخانه‌ها فعال نباشند و شوراها بدون کار کارشناسی تشکیل شوند، طبیعی است که خروجی مشخصی نخواهند داشت. شورا باید محل تصمیم‌سازی فرهنگی باشد، نه صرفاً محفل گفت‌وگو.
زنجان؛ الگوی شور و شعور حسینی در حکمرانی فرهنگی
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور با تقدیر از فعالیت‌های فرهنگی استان زنجان گفت: استان زنجان در بسیاری از زمینه‌ها الگوست؛ از شور و شعور حسینی گرفته تا همبستگی اجتماعی. این استان می‌تواند الگوی حکمرانی فرهنگی در کشور باشد، به‌شرط آنکه برنامه‌ها با محوریت مردم و محله‌محور پیش برود. ما باید مردم را در تصمیمات فرهنگی دخیل کنیم و از ظرفیت هیئت‌های مذهبی، انجمن‌ها و نیروهای جوان بهره ببریم.
وی افزود: رئیس‌جمهور نیز بر مردمی‌سازی فرهنگ تأکید دارد و محوریت محله را در تصمیم‌گیری‌های فرهنگی ضروری می‌داند. همان‌گونه که در اوایل انقلاب بسیاری از امور با محوریت مسجد و مردم پیش می‌رفت، امروز نیز باید با همین الگو حرکت کنیم.
پنج اولویت فرهنگی کشور در افق جدید
قادر آشنا در بخش دیگری از سخنان خود به اولویت‌های فرهنگی کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس داده‌های پژوهشی و نظر کارشناسان، ده مسئله اصلی فرهنگی کشور شناسایی شد که پس از بررسی، به سه مسئله محوری در دوره چهارساله اخیر تقلیل یافت: نخست، دینداری نوجوانان؛ دوم، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی؛ و سوم، فرهنگ شهروندی.
وی افزود: در موضوع دینداری نوجوانان، سنین ۱۱ تا ۱۸ سال در اولویت قرار دارند و مسئول اجرای این طرح وزارت آموزش و پرورش است. در زمینه اعتماد عمومی نیز وزارت کشور مسئول اجرای پروژه‌های تقویت سرمایه اجتماعی است. همچنین، در حوزه فرهنگ شهروندی باید آموزش، رسانه و نهادهای اجتماعی نقش خود را ایفا کنند.
آشنا اضافه کرد: به این سه مسئله، موضوع تاب‌آوری اجتماعی نیز افزوده شده است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط منطقه و جنگ ۱۲ روزه اخیر، ضروری است که دستگاه‌های فرهنگی در افزایش تاب‌آوری مردم و ارتقای سواد رسانه‌ای نقش فعالی داشته باشند.
فرهنگ عمومی؛ محور انسجام ملی در بحران‌ها
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در ادامه با اشاره به نقش فرهنگ عمومی در دوران دفاع مقدس و بحران‌های اخیر گفت: در دفاع مقدس، آنچه موجب پیروزی شد فرهنگ عمومی بود؛ همان همدلی، اعتقاد و انسجامی که ملت ایران را متحد کرد. امروز هم اگر بخواهیم در جنگ روایت‌ها و نبرد رسانه‌ای پیروز شویم، باید به همان فرهنگ عمومی بازگردیم.
وی تأکید کرد: جنگ اخیر نشان داد که رهبری نظام با تدبیر و اقتدار کشور را در برابر جبهه گسترده دشمن هدایت کرد. این نقش باید برای نسل جوان تبیین شود. دستگاه‌های فرهنگی وظیفه دارند سواد رسانه‌ای جامعه را بالا ببرند و نقش رهبری در این مقاطع را درست بازگو کنند.
قادر آشنا در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: شورای فرهنگ عمومی باید از حالت اداری خارج شود و به نهادی عمل‌گرا و مردم‌محور تبدیل گردد. جلسات باید خروجی داشته باشند و به تصمیمات مؤثر در زندگی مردم منجر شوند. استان زنجان ظرفیت آن را دارد که در این مسیر الگو شود و نشان دهد حکمرانی فرهنگی چگونه می‌تواند در سطح استانی محقق شود.