✍️ معصومه امین زاده، مدیرمسئول پایگاه خبری تدبیر آشنا
پروژه انتقال آب از سد طالقان به بیلقان کرج، که از آن به‌عنوان «طرح راهبردی تأمین آب شرب استان‌های البرز، تهران و قزوین» یاد می‌شود، حالا با سرعت دو برابری نسبت به گذشته در حال پیشرفت است. وزیر نیرو در بازدید روز ۲۲ تیرماه از این پروژه گفت: «پیشرفت طرح طی شش ماه اخیر بیش از دو برابر شده» و آن را راهکاری برای عبور از بحران بی‌سابقه خشکسالی کشور دانست.
اما سؤالی که همچنان بی‌پاسخ مانده این است: سهم واقعی مردم استان البرز از این منابع آبی کجاست؟
سد طالقان، همان‌طور که وزیر نیرو تأیید کرده، قرار است برای هر سه استان (البرز، تهران و قزوین) آب شرب پایدار فراهم کند. ولی در عمل، مناطق همجوار سد، یعنی شهرستان‌های نظرآباد و ساوجبلاغ، با کمبود جدی آب شرب و کشاورزی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در همین حال، بخش‌هایی از اراضی کشاورزی استان قزوین، با استفاده از همین آب سد طالقان آبیاری می‌شوند!
همزمان، استاندار البرز نیز تأکید کرده که خط انتقال آب طالقان به بیلقان در حال لوله‌گذاری گسترده است و آثار آن در سطح شهر کرج کاملاً مشهود است. اما به‌جای دریافت آب سطحی و پایدار از این منابع، مردم البرز هنوز وابسته به بیش از ۵۰۰۰ حلقه چاه آب زیرزمینی هستند که عمق چاه‌های آب شرب به ۳۳۰ متر رسیده است به عبارتی، ما در البرز از منابع زیرزمینی مصرف می‌کنیم تا پایتخت و قزوین از آب سد بهره‌مند شوند!
بحران از آنجا عمیق‌تر می‌شود که بدانیم بسیاری از مدیران ارشد استان البرز، اهل یا ساکن تهران‌اند و خانواده‌هایشان در همان‌جا زندگی می‌کنند. این نزدیکی جغرافیایی با پایتخت، در عمل به فشاری مضاعف برای مردم البرز تبدیل شده است، چراکه در جلسات تصمیم‌گیری، منافع مرکزنشینان، اولویت بیشتری دارد.
با وجود آنکه طبق آمارهای رسمی، سهم سالانه استان البرز از سدهای کرج و طالقان در مجموع حدود ۱۱۰ میلیون مترمکعب اعلام شده، اما بخش قابل‌توجهی از آن یا تخصیص نمی‌یابد یا به دلیل کمبود زیرساخت‌های انتقال، به دست مردم نمی‌رسد. در مقابل، پروژه‌های انتقال آب به سمت تهران و قزوین، با تمام توان در حال پیشروی‌اند.
وزیر نیرو اعلام کرده که سهم استان‌ها از پروژه طالقان به بیلقان، «بر اساس جمعیت و نیاز آبی در حال بررسی» است و «عدالت در تخصیص آب» مدنظر قرار دارد. اما تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد تا زمانی که فشار رسانه‌ای و مطالبه‌گری جدی در استان البرز وجود نداشته باشد، سهم واقعی مردم این دیار همچنان نادیده گرفته خواهد شد.
وقتی روستاهای اطراف سد طالقان تشنه‌اند، و مردم نظرآباد با تانکر آب‌رسانی می‌شوند، چطور می‌توان پروژه‌ای که اولویت آن تأمین آب کلانشهر تهران است را «عدالت‌محور» دانست؟
پروژه‌های آبی، هرچقدر هم کلان و پرسرعت باشند، اگر منافع مردم بومی را در اولویت قرار ندهند، نه تنها «تنش آبی» را حل نمی‌کنند، بلکه «تنش اجتماعی» تولید خواهند کرد.
البرز باید سهم واقعی‌اش از منابع آبی خودش را دریافت کند؛ نه بیشتر، نه کمتر.
